Ferhat Yaşar – Ümit Büget
EDİRNE – Roma döneminde kurulan bir şehir olan Edirne, bir dönem Osmanlı İmparatorluğu’na da başkentlik yapmıştır. Balkan Savaşı sırasında Bulgar Krallığı’nın kontrolünde olan şehir, daha sonra 1920 yılında Birinci Dünya Savaşı sırasında imzalanan Mondros Mütarekesi ile Yunan kuvvetlerinin eline geçmiştir. İki yıl sonra Mudanya Mütareke Anlaşması ile şehir yeniden Türkiye’ye dahil oldu.
Kentin iki kez kaybedilmesi, devletin farklı bir güvenlik politikası izlemesine neden oldu. Cumhuriyetin ilk yıllarında askeri tedbirler dikkate alınarak yeniden planlanmış ve günümüzde askerler ve subaylar şehri olarak anılmaktadır.
Arap Baharı sonrasında Ortadoğu’da yaşanan iç savaşların yansımalarını Türkiye’de en çok hisseden şehirlerden biri de Edirne olmuştur. Suriye, Irak ve Afganistan başta olmak üzere Asya ve Ortadoğu’dan yola çıkan mülteci konvoyları, Avrupa’ya geçiş noktasında son durak olarak Edirne’ye geliyor. Yoğun göçe rağmen transit konumunda olan Edirne, yabancı nüfus açısından yerleşik olmaktan ziyade ‘geçen’ konumundadır. Sınırı geçemeyenler ise yine Edirne’de kalmak yerine daha iyi bildikleri ve iş imkanları sağlayan İstanbul’a dönüyor.
Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz ve dövizdeki artış nedeniyle lira büyük oranda değer kaybetti. Lira fiyat kaybederken Bulgar Levhası karşısında ivme kazandı. Bu nedenle Bulgaristan’ın sonlarına 17 kilometre uzaklıktaki Edirne’ye günübirlik alışveriş için gelenlerin sayısında büyük artış yaşandı. Ancak Edirneliler bunun kısa vadede “olumlu”, orta ve uzun vadede ise sürdürülemez olduğunu düşünüyor.
ŞEHİR GİRİŞİNDE ÇATLAK BİNA GÖRÜNTÜLERİ
Şehrin sokaklarına girdiğimizde ilk karşımıza çarpık yapılaşma çıkıyor. Selimiye Camii’ne doğru döndüğümüzde sokaklar ve mahalle yollarıyla karşılaştığımızda bir şehirden çok bir köy yoluna girdiğimizi hissediyoruz. Yolların bozuk olması ve şehrin tarihi dokusuna aykırı çarpık bir yapılaşmaya meyletmesi, Edirnelilerin en çok şikayetçi olduğu en değerli sorunlardan biri olarak görülüyor. Kentte konuştuğumuz Edirnelilerin büyük çoğunluğu plansız yapılaşmaya, altyapı sorunlarına ve yetersiz ulaşıma dikkat çekiyor.
Bu durum CHP’nin ‘kalesi’ olarak bilinen kentin 2019 seçimlerinde belediyeyi adeta kaybetmesine neden oldu. Çünkü şehrin vatandaşları Belediye Başkanı’nı beğenmediği için milletvekilliği seçimlerinde CHP’ye oy verirken, belediye seçimlerinde değerli bir bölümü AK Parti’ye oy verdi. GÜZEL Parti’nin milletvekilliği yaptığı Edirne’de ittifak kurulmasaydı AK Parti’nin belediye başkanlığı kazanacağını düşünenlerin sayısı oldukça fazla.
‘CHP’NİN VEKİL SAYISINI ARTIRACAĞI DÜŞÜNÜLDÜ, TERS OLABİLİR’
Güneydoğu Avrupa Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Başkanı Murat Savaş, kentin siyasi tablosunu şöyle anlatıyor: “Edirne’de 14 Mayıs seçimlerinde bir önceki tablonun tekrarlanmasını bekliyorduk. CHP’nin 2, İYİ Parti’nin ve AK Parti’nin birer milletvekili vardı. Bu tablonun devam edeceği düşünülüyordu. İyi bir liste çıkarsa CHP’nin 3 milletvekili bile çıkaracağı düşünülüyordu. Bu nedenle AK Parti’den veya İYİ Parti’den birinin milletvekili atayamayacağı değerlendirildi.”
“CHP, seçmenin önemli bir kısmının tepki gösterdiği bir liste çıkardı” diyen Savaş, “Yani CHP’nin eski yöneticilerinden bazıları bile samimi görüşmelerde İYİ Parti’ye oy vereceklerini söylüyor. CHP milletvekili zorda görünüyor, küskünler de var, onların da aynı ittifakta olan MHP’ye yöneldiklerini düşünüyoruz.”
CHP’nin buraya iki yerine bir milletvekili atamasının sürpriz olmayacağına dikkat çeken CHP’den daha çok seçilen milletvekilinin UYGUN Partisi’ne geçmesi sürpriz olmaz. Beşerler bunu şöyle açıklıyor: ‘Biz zaten aynı ittifak içindeyiz, İYİ Parti’ye oy verirsek oy yurt dışına gitmez.’ Böyle bir durum var.”
Murat Savaş‘CHP’NİN ENDİŞESİ BELEDİYEDİR’
CHP cephesinde belediyenin yol açtığı soruna değinen Savaş, “Alt yapı çalışmasından dolayı insanlar çok mağdur oldu. Yazın toz, kışın çamur, çalışmalar zamanında bitirilemedi. Adamın kuyusunu kazdılar. Mahallede sokakta, sonra yapmayı unuttular ya da zamanı gelmemişti.” Çamurdan kurtulamadılar. Bu nedenle bir tepki var. CHP oy kaybedebilir. Milliyetçi hassasiyetleri olanlar YETER Partisi’ne, sol görüşe yakın olanlar TİP’e geçebilir” dedi.
Adı geçen Türkiye İşçi Partisi’nin Edirne 1. sıra Roman milletvekili adayı Güray Muhçu, kendi deyimiyle ‘apolitik’ biriydi ve dört ay öncesine kadar hiçbir partiye üye değildi. Mütevazi bir esnaf ve fotoğrafçı olan Muhçu, siyasete girme sebebini “Şimdi nereye kadar diş sıkıp yumruk sıkabilirsin?”
‘BANA BİRİNCİ OLMAK İSTEDİLER’
“Meclis’e baktığında Türkiye İşçi Partisi’nin parlayan bir yıldız olduğunu görmeyen yoktur” sözlerini kullanan Muhçu, “Gidip internetten üye oldum. Bir ay sonra onlar da geldi. ‘Sen bir esnafsın, Romalı kimliğin bizim için çok önemli ve sen de şehri çok iyi tanıyorsun’ diyerek bana birinci aday olmamı teklif etti. Bu şehir gastronomi açısından çok iyi bir şehir olmayı hak ediyor. çiftçi ve hayvancılık. Sadece ciğerden geçiyoruz. Osmanlı’ya başkentlik yapmış bir şehir burası. Sadece gastronomi değil birçok eksiği var. Şehir bir kültür şehri. Açık hava gibi” hava müzesi” dedi.
Edirne’nin bir festival kenti olması gerektiğinin altını çizen Muhçu, “Romanların sosyalleşmesinin ve kaliteli bir şekilde yaşamasının önünü açabilirsiniz. Bunu yapmadığınız sürece hiçbir aşı işe yaramaz. Gezdiğimiz yerlerde büyük ilgi ile karşılaşıyoruz. 15 yıl önce solcular buralarda dolaşırken bugünkü tepkileri alamadılar. İnsanlar samimi insanlar görmek istiyor. Biz milletvekilliği peşinde koşan bir parti değiliz. Seviyoruz çünkü çok çalışıyoruz. Olursa çok mutlu oluruz. Ancak bizim için değerli olan dik durmaktır. 15 Mayıs’ta da bugün nasılsak öyle olacağız.”
Sokaklara olan bağlılığını anlatan Muhçu, “Beni sokaktan çıkarırsanız ölürüm. Beni Edirne sokaklarından uzaklaştıracak tek şey ölüm olabilir. Ben bir sokak çocuğuyum. Sokak çocukluğumun, varlığımın bir anlamı yok” dedi.
Muhçu, hayalimdeki yasa tasarısının Meclis’e girse nasıl olacağını şöyle anlattı: “Kapıma bir kedi geldi, mama veriyordum. Bir gün yine kapıma geldi, yarı ölüydü. Veterinere götürdüm. birinci kanun hayvan ambulansları dizayn edilecek.En azından şehrin belli yerlerinde belli operasyonların yapıldığı küçük poliklinikler açılsın en azından sokak hayvanlarını besleyenlere mama desteği verilsin istiyorum.
Güray Muhcu“BURADAN SONRA ÇOK ÇOK ZAMAN OLDU”
Seçimlerin bölge halkına ulaşmak için bir fırsat olduğunu söyleyen AK Parti Edirne 1. Sıra Milletvekili Adayı Fatma Aksal, bölgeden gelen tepkilerden memnun. Edirne’nin demokrasiye saygı duyulan barışçıl bir kent olduğunun altını çizen Aksal, ‘CHP’nin kalesi’ tanımının gerçeği yansıtmadığını söylüyor: “Aslında Edirne geleneksel olarak demokratik kökenli bir kent. Adalet Partisi’nin 5-0 kazandığı bir yıl ama 1999’da Ecevit’in DSP’si 3 milletvekili çıkarmış, o zamandan beri biraz daha solcu olmuş.”
“Aslında Edirne’de CHP’ye oy verenlerin bile pek mutlu olmadığını görüyorsunuz” görüşünü savunan Aksal, değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Yeni bir parti çıkıp listeye girince çok iyi oy alıyor. Edirne’den bunun bir örneği Genç Parti Edirne’de çok iyi oy aldı İYİ Parti ilk döneminde Edirne’den de milletvekili seçmişti bu ne demek oy veren halkın büyük bir bölümü CHP arayış içinde.”
“AK Parti olarak oylarımızı ciddi anlamda artırdık” diyen Fatma Aksal, “Yüzde 7 ile başladık. Bugün geldiğimiz noktada son seçimlerde ikinci milletvekili olmaktan çok da uzak değildik. Bu dönem daha güzel, saha da daha güzel.Halkın beğenisi benim iddialarımdan çok daha fazla.Nihayetinde takdir milletindir.Cumhurbaşkanımızın çok sevdiğim bir sözü var ‘Tek anket var, ve orası da sandıktır.’ Sandıktan ne çıkarsa başımızın üstündedir.
Fatma Aksal‘DÖRT AVUKATI HEDEF ALDIK’
İYİ Parti Edirne İl Başkanı Alpay Alpagut Engin, 14 Mayıs seçimlerinde “yoğun” bir performans sergilediklerini belirterek, dört milletvekili çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. DÜZGÜN Partisi’nin 2018 seçimlerinde milletvekili çıkardığını hatırlatan Engin, “Dört seçmezsek ikisi bizden, ikisi CHP’den olmak üzere iki milletvekili çıkaracağız. Buna inanıyoruz ve çok iddialıyız” dedi. .Her yerde ciddi takviyeler alıyoruz.Yüksek maaşlı avukat adaylarımız var.Kendimizi çok şanslı hissediyoruz.Allah’ın izniyle bu işi birinci nesilde bitirmeyi planlıyoruz.Ekonomi büyük problem.Burası tarım şehri.Orası tarımla ilgili önemli sorunlar var.Halkın çoğu çiftçilikle uğraşıyor.Bununla ilgili çok değerli bir projemiz var.”
Ekonomik kriz sonrası artan kur nedeniyle lira, Bulgar levhası karşısında değer kaybetti. Bunun üzerine binlerce kişi alışveriş yapmak için Bulgaristan’dan Edirne’ye akın etti. Kentte yaşanan olaylara değinen Engin, şunları söyledi: ”Paramız çok değer kaybetti. Buraya alışveriş için gelen Bulgar vatandaşları geçici olarak esnafımızı memnun edebiliyor. Bu sürdürülebilir değil. Her an bitebilir ve bu biter bitmez gerçek ekonomik krizi hissedebiliriz. Mülteciler ise Edirne’yi geçiş yolu olarak kullanabiliyor. Zaman zaman uçlara yakın bölgelerde kümeler halinde görüyoruz ama şehir merkezinde bir yoğunluk görmüyoruz, dönüyorlar.”
Alpay Alpagut Engin‘KEMAL BEY REKOR KIRACAK’
CHP Edirne 1. Sıra Milletvekili Adayı Ediz Ün’e göre hem Kemal Kılıçdaroğlu hem de CHP bölgede rekor kıracak. İlde Kılıçdaroğlu’na yüzde 70’in üzerinde oy beklediklerini söyleyen Ün, milletvekili seçimleri için de yüzde 56’lık bir rakama değiniyor: “Türkiye’de hem Kemal Bey hem de meclis için en yüksek oyu Meriç ilçesinden alacak.”
‘HANGİ 4 KİŞİ SEÇİLİRSE DİĞER 24 KİŞİYİ SEVENLER KARŞI OLUR’
CHP’nin Ünlüler listesi eleştirileri için, “28 aday vardı. Hangi dördünü koyarsanız koyun 24 aday listeye giremez ve sevenleri de memnun olmaz. İlk hafta normaldir. Üzülürler.” Listelere tepki gösterecekler, dinamik teşkilatlarda böyle oluyor ama ilk hafta sonunda asıl mesele Edirne’ye dönüyor.Listelere değil meclisin aritmetiğine bakar, hangi zihniyetin geleceğine bakar. ülkeyi yönetin” dedi.
Çıkarmayı hedefledikleri milletvekil sayısına da değinen Ün, “Kendi aramızda anket yapıyoruz, şu anda 3 buçuk milletvekili çıkarıyoruz. 4-0 yapacağımıza inancım yüksek, isterim. bunu da belirt.”
Ediz Ün‘BELEDİYE HİZMETLERİNİN BAŞARISIZLIĞININ NEDENİ GÜÇTÜR’
Ün, belediyenin alt yapı çalışmalarına yönelik olumsuz eleştirilerin ve memnuniyetsizliklerin oyları etkileyip etkilemeyeceği sorusuna ise şöyle yanıt veriyor: “Edirne halkı yerel seçimle genel seçim arasında ayrım yapan bir zihniyete sahip. Öte yandan belediye hizmetlerinin aksamasının sebebinin mevcut iktidarın CHP olduğu için belediyenin onayladığı kredinin gönderilmemesinden kaynaklandığını çok iyi bilen bir toplum. Ancak Edirne halkı şunu çok iyi bilir ve uygular: Ayakları çamura batsa da, iktidar kaldırımlarda yürüse de cumhuriyete, cumhuriyetin bedellerine, Atatürk ilke ve inkılâplarına, Atatürk ilke ve inkılâplarına karşı gelmeyeceklerdir. ülkenin geleceği. Sandık harcamaları gereğini yapar.”
