İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi, kasım ayı toplantılarının 4. birleşimini Saraçhane Başkanlık Binası Meclis Salonu’nda gerçekleştirdi. Toplantıda İETT Genel Müdürlüğü’nün 2023 Yılı Bütçesi ile 2023-2025 Yılları Yatırım Programı görüşüldü.
Meclis üyelerine bütçeyi sunan İETT Genel Müdürü Alper Bilgili, 2023 bütçesinin 15 milyar 400 milyon lira, gelir bütçesinin 12 milyar 431 milyon 450 bin lira olarak belirlendiğini, 2 milyar 968 milyon 550 bin liralık finansman açığının kredi ile karşılanacağını söyledi.
Bu yıl filoyu gençleştirmek için 2022 yılında öz kaynaklarla 160 tane yerli ve yüksek kapasiteli metrobüs aracı aldıklarını hatırlatan Bilgili, “2023 yılında da 50 adet metrobüs ve 100 adet otobüs alımı için ihale sürecimizi tamamlayacağız. Yine 2023 yılı içinde 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımını gerçekleştirmiş olacağız. Özel Halk Otobüslerinin, Dijital Dönüşümü kapsamında 2022 yılında 3,041 adet özel halk otobüsünde yolcu konforundan şoför güvenliğine kadar birçok alanda araç içi teknolojik dönüşümünü gerçekleştireceğiz” dedi.
Arıza ve kazada düşüş yaşandı
Otobüs ve metrobüs filosunda 10 bin km’deki arıza sayısının 2018 yılında 3,4 iken bugün 3,2 düzeyine, 100 bin km’deki kaza sayısının ise 3,9 iken bugün 3,2 düzeyine gerilediğine dikkat çeken Bilgili, metrobüs sınırında en fazla kazanın 2016 yılında yaşandığını söyledi.
Hizmet kalitesi artırılıyor
Hizmet kalitesinin artırımsa maksadıyla, garajlarda birinci kere bu yıl TÜV standartlarına uygun 10 adet muayene istasyonu kuruldu. Özel Halk Otobüsleri de dahil olmak üzere tüm araçlar, zarurî TÜV muayenelerinin yanı sıra artık yılda en az 2 sefer de İETT tarafından muayene ediliyor. Ekim ayına kadar 7 bine yakın teknik muayene, bu istasyonlarda gerçekleştirildi. 2022 yılında servis öncesi ve sırasında olmak üzere toplam 2 milyona yakın kontrolü gerçekleştirmiş olacak. Operasyonel faaliyetler sırasında oluşabilecek aksaklıklara daha süratli ve aktif müdahale edebilmek gayesiyle motorlu acil durum müdahale grupları de kuruluyor. Taşeron firmalarda 2018’den bu yana çalışmakta olan yaklaşık 2 bin sürücü İBB takımlarında istihdam edildi. Bayan istihdamının desteklenmesi hedefiyle da şu an 112 olan bayan sürücü alındı.
İBB’den toplu ulaşıma 10 milyar lira destek
İETT Genel Müdürlüğü’nün bilgilerine nazaran, son 1 yılda iktisatta ve kurlarda yaşanan değişim toplu ulaşım ve İETT üzerinde önemli tesirler oluşturdu. Son bir yılda akaryakıt fiyatı yüzde 200, döviz kurları yüzde 90, taban fiyat ise yüzde 100’e yakın arttı. Bu nedenle yıllar içerisinde bilet fiyatı 1,1 dolardan 0,40 dolara düştü. Hem maliyetlerdeki yüksek artışlar, hem de bilet fiyatlarının tıpkı oranda artırılamaması nedeniyle İETT’nin son 5 yılda seyahat gelirlerinin, işletme masraflarını karşılama oranı ise yüzde 70’lerden yüzde 35’lere düştü. 2022 yılında 7.67 lira olan aktüel tam bilet fiyatının, indirimli ve fiyatsız seyahatler hesap edildiğinde kuruma yolcu başına gelir olarak yansıması yalnızca 4.5 lira düzeyinde. Akaryakıt, döviz kuru ve enflasyon oranlarındaki yüksek artışlar nedeniyle yolcu başı masraf ise 13.5 lira düzeylerine yükseldi. Ortadaki yolcu başına 9 liralık fark ise İBB tarafından karşılanıyor. İBB, bir yılda taşınan 1.1 milyar yolcu için yalnızca otobüslere bu yıl 10 milyar lira sübvansiyon sağlıyor.
Tüm ilçelere ulaşılıyor
İETT, 2020 yılından itibaren artık Adalar dahil İstanbul’un 39 ilçesinin tamamına erişebiliyor. Kent nüfusunun yüzde 99’una, en fazla 500 metre yürüme uzaklığında. Ayrıyeten değişen talep ve gereksinimlere nazaran yeni çizgileri da devreye alıyor. Metro – tramvay yahut deniz ulaşımı ile temas çizgilerin oranı yüzde 97’ye ulaştı. Farklı ulaşım modlarından en az 1’i ile kesişen 776 İETT sınırı mevcut.
Her gün dünya etrafında 32 tur
İETT; 6.470 araç ile 15 binden fazla durak ve 17 garajla tüm İstanbul’a hizmet veriyor. 800 hatta günlük 55 bin sefer yapılıyor, yılda 475 milyon km yol kat ediliyor. Otobüs ve metrobüs araçlarının yıllık kilometrelerine bakıldığında, 2018 yılında yıllık 191 milyon km yol kat edilirken, 2022 yılında 230 milyon km’ye ulaşılmış olacak. Her gün dünyanın etrafında 32 tıp atılacak kadar km yapılıyor. Yıllık taşınan yolcu sayısı ise İETT tarafından işletilen özel halk otobüsleri ve erguvan otobüslerle birlikte 1 milyarın üzerinde.
İETT filosunda; 2.639’u kendi aracı olmak üzere; 5.680 otobüs, 670 metrobüs aracı ve 120 elektrikli araç bulunuyor. İETT’nin otobüs filosunun ortalama yaşı 9,5. Metrobüste ise geçen yıl kimi araçların km’si 2 milyona yaklaşmış durumdaydı. Hizmete alınan yüksek kapasiteli 160 metrobüs aracı ile 11 olması beklenen filo yaşı 8,5’a indirildi. İstanbul’da kent içi toplu ulaşımın; yüzde 60’ı otobüs ve metrobüs, yüzde 37’si metro ve tramvay, yüzde 3’ü ise deniz ulaşımı olarak gerçekleştiriliyor.
