Duygu Çelik
Diyarbakır Galeria Külliyesi’nde günlerdir enkaz altında kalan ölümsüz Dengbêj Mihemedê Nenyasî için…
Bu, kitaplarının tamamı çöplükte olan bir cahilin yazısıdır. Bir gecede tüm tırnak işaretlerini kaybetmiş insan el yazmasının bir karalaması: Times New Roman, tek boşluk, iki yana yaslı… Bu yazı, bir yas cümlesinin en cahil yerden, telifsiz bir çevirisidir. Ve ilk sarsıntıda çökmeye müsaittir. Bu yazıyı okurken bir şey “hissediyor”sanız lütfen merdivenlere koşmayın veya asansöre binmeyin. Mümkünse ata kaygınızı deprem çantanıza koymayı unutmayın. Bu yazının zemin katının sütunları kesilmiştir, lütfen tamamını okumadan ölmeyiniz.
6 Şubat 2023, Saat: 04.17, merkez üssü Kahramanmaraş, Pazarcık.
6 Şubat 2023, Saat: 13.24, merkez üssü Kahramanmaraş, Elbistan.
Güzel…
Bir dengbêjin’in “ötekinin ölümü” üzerine nefes alma becerisi… Dengbêj elini kulağına götürüyor. Anlatmak… Anlatmak; ölümün Levinasçı “karşılıksızlık”ına pasif bir direniş. açıklamak için; Heideggerci bir “olması gereken”e karşı “ölmek zorunda”. açıklamak için; Epikurosçu bir sobe! “Ben varsam ölüm yok, ölüm varsa ben yokum.”
Güzel…
Bir dengbêjin’in an be an “kendi ölümüne” indirgenen nefesi… Dengbêj elini kulağına götürüyor. Anlatır… Sesi titrer, hafızası titrer… Meğer, deniz kabuklarıyla dolu bir tarih “tek yürek” kurmamış mıyız? Evlerimiz kaç kez yıkıldı? Acımızın akıbeti acımızdan büyük olmaz zannettik, ciğerimizi yakmaz zannettik ama bu kadar olmadı xwişka min(1): Kaç “Ez qurbanê. Cîgera min şewitî” ?(2) “Ötekinin insan olması”na karşı bu utanç durumlarından kaç tanesi? “Kendi insanın” olabilmen için acil ihtiyaçlar listesini paylaşıyorum ey fani! Yaz! En az bir dengbêj!
Güzel…
Bir dengbêjin ölümü… Nefesinde bir hatıranın ölümü… Ölüm…
.15 Şubat 2023 Diyarbakır’da merkez üssü bir “Balta!”
Dengbêj Mihemedê Nenyasî elinizin altında. Anlatıyor… Diğer dengbêjlerden farklı… Gözlerini açıyor… Göğsünü öne uzatıyor ve dinle diyor. Canlı… Sesi canlı… Eli canlı… Sonra… Günlerce enkaz altında kalır… Xulxulandin değil, Xale Mihemme! Bu deprem! Bu utanç verici! Birbirine sarılmayı unutanların, canlılığın sıcaklığından yoksunluğun, kibir olarak hipoterminin… Sesin şimdi bir başka dengbêjin’in nefesine… Söz uçar Xalê Mihemme! Uçmak da söndürür yanan ciğerlerin ateşini… Demiştin Xalê Mihemme! Bu uygun…
Bu Xulxulandin değil!
Dünyayı yok et! Xweda jî cîgera wan bishewitîne!(3)
Times New Roman, tek boşluk, iki yana yaslanmış… Öyleyse yas tutun… Birbirinize yaslanın ey ölümlü! Sarılmak! Bakın yine alt üst oldu cezalar… Xale Mihemme’nin öldüğü günün ardından… Hiçbir şey “hissetmeyen” kimse -bu cümleye gelen siz dahil- bu yazının enkazından sağ çıkmadı…
Dipnotlar:
Xulxlandin: Dengbêj’in kilam ifadelerinde boğaz titriyor. Seste hafızanın tezahüründe bir deprem.
bir.Kız kardeşim.
2. Kendimi feda edeceğim. Ciğerim yandı.
3.Allah onların ciğerlerini yaksın!
